Χριστούγεννα

Ξεχωρίζουν οι εξής παραδόσεις:

Χοιροσφάγια
Ασβεστώματα
Κάλαντα
Χριστοκούτσουρο
Βασιλόπιτα
Ποδαρικό
Κάλαντα

Απόκριες

Ξεχωρίζουν οι εξής παραδοσεις:

Μεθυδότια
Λαμπαδηφορίες
Κουδουνάτοι
Κορδελάτοι
Λαμπαδηφορίες

Πάσχα

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στον Απόλλωνα και στην ευρύτερη περιοχή της Κωμιακής χρησιμοποιείται μία ρίζα που φυτρώνει εκεί για να βαφτούν τα αυγά κόκκινα την Μεγάλη Πέμπτη. Σε αντίθεση με τις βαφές του εμπορίου, η ρίζα αυτή δεν ξεβάφει στα χέρια.

Βάφοντας αυγά

Οι γιορταστικές εκδηλώσεις της Μεγάλης Εβδομάδας ολοκληρώνονται πανηγυρικά με τη Λαμπρή, την Κυριακή δηλαδή του Πάσχα. Κυριαρχεί φυσικά ο οβελίας και στο νησί της Νάξου τη μέρα αυτή θα δοκιμάσετε τη βασική παραδοσιακή συνταγή, το «μπάτουδο». Πρόκειται για κατσικάκι γεμιστό από χορταρικά, ρύζι και μυρωδικά που ψήνεται στον φούρνο και κοσμεί το πασχαλινό τραπέζι.Στα περισσότερα χωριά τα πανηγύρια τη μέρα αυτή είναι καθιερωμένα και οι εκδηλώσεις πολλές. Μια βόλτα σε αυτά θα σας φέρει αντιμέτωπους με την μουσική από τα βιολιά και τα λαούτα. Άφθονο φαγητό, κρασιά και ρακές και φυσικά χορός θα σας συντροφέψουν μέχρι το πρωί.

Μπάτουδο του Πάσχα

Πρωτομαγιά
Η πρώτη μέρα του Μαΐου βρίσκει τον κόσμο της Νάξου στην ύπαιθρο, να μαζεύει λουλούδια για να φτιάξει το γνωστό «Μάη», τα στεφάνια αυτά θα κρεμαστούν στην πόρτα των σπιτιών μέχρι να καούν στο έθιμο του Κλείδωνα, στις 23 του Ιούνη. Είναι σύνηθες να χρησιμοποιούμε ένα αγκάθι για το κέντρο του στεφανιού, ώστε να κρατήσει μακριά το κακό.

Μαγιάτικο στεφάνι

Καλοκαίρι

Το έθιμο του Κλήδονα

Το βράδυ της 23 του Ιούνη, την παραμονή του εορτασμού του Αγίου Ιωάννου στα χωριά της Νάξου, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στις πλάτσες, ανάβουν φωτιές και καίνε τα μαγιάτικα στεφάνια πηδώντας ο καθένας τρεις φορές πάνω από τη φωτιά. Σε κάποια ορεινά χωριά συναντάται και ο αχυράνθρωπος που καταλήγει και αυτός με τη σειρά του στη φωτιά. Ο ρόλος της φωτιάς λειτουργεί καθαρτικά και ξορκίζει κάθε κακό διώχνοντάς το μακριά. Στο τέλος ακολουθεί γλέντι με μουσική και χορό. Η γιορτή του Κλήδονα συνοδεύεται σε μερικά χωριά και από γυναικείες παραδόσεις (αμίλητο νερό, αλμυροπιτάκια, φύλλα συκιάς με αλάτι) που έχουν σα στόχο να ονειρευτούν τα ελεύθερα κορίτσια τον άντρα που θα παντρευτούν.

Κλήδονας

Γάμοι

Ο γάμος αποτελεί μια σημαντική κοινωνική εκδήλωση που συχνότερο λαμβάνει χώρα το καλοκαίρι. Περιλαμβάνει διάφορες δραστηριότητες και σε όλα τα χωριά είναι ανοικτός με καλεσμένους τους πάντες, ακόμα και τους επισκέπτες.

Φθινόπωρο

Ρακιτζά

Ονομάζεται έτσι η διαδικασία απόσταξης της ρακής, συναντάται επίσης και η λέξη καζανέματα.
Η καλύτερη περίοδος είναι τους μήνες Οκτώβρη και Νοέμβρη.
Η πρώτη ρακή που παράγεται ονομάζεται πρωτοράκι και είναι τόσο δυνατό που χρησιμοποιείται για φαρμακευτικούς λόγους (εντριβή, κομπρέσες).

Ρακιτζό
Φυσικά, όπως τα περισσότερα έθιμα του νησιού, τα ρακιτζά αποτελούν γιορτή και η μουσική και οι μεζέδες που ψήνονται δίπλα στα καζάνια είναι αναπόσπαστο στοιχείο της διαδικασίας. Στον κόσμο και τους επισκέπτες προσφέρεται άφθονη ρακή για να δοκιμαστεί και να αλληλοευχηθούν να είναι καλόπιοτη.